ساسان مؤیدی نه مبلغ جنگ است، نه مؤید حماسه سازی - مجله سرگرمی

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، انتهای خیابان سمیه، دیوار به دیوار کتابفروشی سوره مهر، گالری تازه تاسیس خانه حوزه هنری میزبان عکس هایی ناب از 8 سال دفاع مقدس است. ساسان مؤیدی عکاسی که حالا وارد 60 سالگی شده، آن روزها در سومین دهه عمر خود دوربین به دست گرفته و تصاویری را ضبط کرده است که هنوز هم با دیدنش، چشم ها تر می شود و گونه ها اشکی.

ابتدای ورودی گالری، اتوبیوگرافی عکاس به دیوار نصب شده است که با این جمله آغاز می شود: من ساسان مؤیدی هستم، عکاس. توی یه خانواده متوسط بزرگ شدم و بچه آخر بود با چشمای رنگی مثل مادرم. علی آقا پدرم، خیلی زود رفت و خاطرات زیادی ازش ندارم. عاشق عکاسی بود و کلی عکس برام به یادگار گذاشته. از اون سال های دور...

قاب عکس ها در اندازه های مختلف دور تا دور نمایشگاه روی دیوار رفته اند و بر اساس سیر تاریخی چیده شده اند. فرهاد سلیمانی از عکاسان پیشکسوت که انتخاب عکس ها را به کمک سیدعباس میرهاشمی بر عهده داشته است، درباره شیوه انتخاب عکس ها می گوید: عکاسان جنگ تعداد عکس های زیادی دارند و برای چاپ در کتاب، باید بهترین عکس هایشان انجام شود. به همین دلیل، گردآوری و انتخاب اولیه شامل حدوداً 1000 عکس توسط آقای حسین بهرامی انجام گرفت. سپس من و آقایان میرهاشمی و مجتبی کوچکی (مدیران عامل قبلی و فعلی انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس) به حدود 200 عکس رسیدیم. نهایتاً با آقای مؤیدی در میان گذاشتیم، ایشان برخی عکس ها را دوست نداشت در کتاب بگذارد و برخی دیگر را تمایل داشت به کتاب اضافه شود. چون نظر ایشان به عنوان عکاس و کسی که ماجرای هر عکس را می داند، مهم است.

سلیمانی در پاسخ به این پرسش که انتخاب عکس های نمایشگاه بر عهده چه کسی بوده است، گفت: آقای حسن قائدی به عنوان نمایشگاه گردان عکس ها را انتخاب کرد و چینش آن ها هم سلیقه اوست. البته به سیاق کتاب، تقریباً سیر تاریخی عکس ها در چینش رعایت شده است.

از نظر این عکاس، مهم ترین و قوی ترین عکس های مؤیدی آنجایی ثبت شده که در ارتباط با مردم بوده است: مؤیدی همه جا بود، اما به دلیل ارتباط اجتماعی قوی، در فضای شهری که با مردم ارتباط دارد تصاویر ماندگارتری ثبت کرده است؛ مانند اعزام نیروها یا موشک باران تهران. شاید سرآمد همه عکاسانی باشد که این لحظه ها را ثبت کرده اند. به همین دلیل فکر می کنم بخش مردمی عکس های ساسان مؤیدی قوی تر است.

سلیمانی معتقد است: عکاسان ما مانند رزمندگان حرفه ای نبودند و دانسته هایشان را در جنگ آموختند. به همین دلیل نگاه عکاسان ما بیشتر به عواطف و احساسات و ارزش های انسانی و زندگی بود، نه جنگ را تبلیغ می کنند و نه حماسه سازی! روندی عادی که در جنگ رخ داد، بُعد انسانی آن را بیان می کنند. ما هم در انتخاب عکس ها به دنبال صحنه های حماسی و هالیوودی نبودیم ـ کما اینکه کمتر عکاسی هم سراغش رفته است ـ چون جنگ افروزی مبدأ کار ما نیست، بلکه مقاومتی بود که مقابل تهاجم صورت گرفت.

* اینجا خانه من بود!

سمت راست عکس هایی از اعزام نیروهای داوطلب به جبهه های حق علیه باطل روی دیوار نصب شده است. دو دختر جوان مقابل عکسی ایستاده اند و درباره جزئیات آن با هم بحث می کنند. کمی جلوتر عکسی از ویرانه های یک خانه خودنمایی می کند. روی دیوار جداکننده آبی رنگ گالری، نوشته ای دو زبانه از مقدمه کتاب عکس های ساسان مؤیدی به قلم مجید دوخته چی زاده نصب شده است: اینجا خانه من بود.

زیر این عنوان می خوانیم: تأثیرات عکس های جنگ و دفاع مقدس فقط در حوزه عکس های اتفاقات خاص نبود. عکس های یادگاری که رزمندگان در خاکریز و سنگرها از همدیگر می گرفتند، بعدها نشانه شجاعت، افتخار و تزیین کننده مزار شهدا شدند.عکس های مکا ن های آسیب دیده از جنگ مثل بازارهای ویرا ن شده، کارخانه های از کار افتاده، خانه های از بین رفته، مدرسه های سوخته، بنادر تعطیل شده و ... اسناد بی کم و کاستی هستند که در بازسازی های پس از جنگ به کار گرفته شدند. عکس خانه ویران شده در جنگ، تنها مدرک معتبری بود تا صاحبخانه به استناد آن بگوید: اینجا خانه من بود.

دیوار بزرگ روبه روی ورودی، به عکسی بسیار بزرگ از یک کامیونت اینترناش مزین شده که تمام بدنه آن از شدت ترکش ها مانند آبکش سوراخ سوراخ شده است. مویدی همانجا ایستاده و با بازدیدکنندگان صحبت می کند، عکس یادگاری می گیرد و کتابش را برای خریداران امضا می کند.

دیوار بعدی، عکس های تلخی از حلبچه پس از بمباران شیمیایی را به نمایش گذاشته که نمایانگر عمق فاجعه است و خیلی از بازدیدکنندگان را متأثر می کند. اما در میان همه عکس ها، 2 عکس بیش از بقیه مخاطب را میخکوب می کرد و هر دو عکسی بود از دیدار آزادگان با خانواده؛ که یکی روی جلد کتاب و دیگری روی پوستر نمایشگاه راه یافته و لحظه دیدار با خانواده است.

یکی از دانشجویان مؤیدی مقابل عکس لحظه دیدار یک آزاده با خواهر و مادرش در مرداد تهران 1369 ایستاده و محو تماشا شده است. 5 دقیقه ای می گذرد و همچنان مشغول تماشاست. می گوید خیلی دلم می خواست بدانم اولین جمله ای که این خواهر و برادر بعد از چندین ماه یا سال دوری به یکدیگر گفته اند، چه بوده است؟

* عکس همه واقعیت نیست، بخشی از واقعیت است

سیدعباس میرهاشمی درباره کتاب عکس و نمایشگاه عکس های ساسان مؤیدی می گوید: برای انتشار مجموعه کتاب های عکاسان جنگ، بر اساس داشته های عکاس سناریویی را طراحی می کنیم که یا سیر موضوعی پیدا می کند یا سیر تاریخی. برخی اوقات هر دو را ترکیب می کنیم.

وی می گوید: عکس همه واقعیت نیست، بخشی از واقعیت است. برای دریافت همه واقعیت یک عکس، نیاز به کپشن و توضیحات است، بنابراین باید با عکاس آن عکس مشورت و گفت وگو شود.

میرهاشمی تأکید دارد که نمایشگاه مؤیدی، برگزیده ای از 126 عکس کتاب اوست که از اعزام و بدرقه رزمندگان به منطقه تا بمباران شیمیایی حلبچه، موشک باران تهران و حضور عکاس در صحنه های عملیاتی را شامل می شود.

بیرون نمایشگاه، کتاب عکس های مؤیدی در دو قطع مختلف با قیمت پشت جلد 30 و 100 هزار تومان (بدون احتساب تخفیف) برای فروش وجود دارد. مجتبی کوچکی مدیر انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس در این باره توضیح می دهد: کتاب ها در دو قطع جیبی و خشتی چاپ شده اند و غیر از اندازه، هیچ تفاوتی ندارند؛ یعنی هر دو 188 صفحه دارد و حاوی 126 فریم عکس است. مدیریت هنری و محتوایی کتاب، بر عهده آقایان سلیمانی و میرهاشمی بوده اما کارهای نمایشگاه را حسن قائدی انجام داده است.

او درباره حقوق مادی عکس ها هم می گوید: کارهای آقای مؤیدی در دهه 80 در اختیار انجمن قرار گرفته است و تقریباً عکسی غیر از آن ندارد. یعنی این کارها در اختیار انجمن است و فقط حقوق معنوی آن متعلق به آقای مؤیدی است.

نمایشگاه عکس های ساسان مؤیدی به همت انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس تا 23 مهرماه از ساعت 9 تا 18، غیر از جمعه ها در گالری خانه میزبان علاقه مندان است.

سهند بلاگ: سهند بلاگ: با سهند بلاگ از وبسایت و وبلاگ رایگان بهره ببرید