از نوآوری باز چه می دانید؟ - مجله سرگرمی

هادی نیل فروشان| نوآوری باز شاید برای جامعه فعالان نوآوری مفهوم تازه ای نباشد، اما می توان ادعا کرد آن قدر که بر سر زبان ها افتاده، به همان اندازه فهم نشده باشد. در این شماره کوشش می کنم با استفاده از منابع و مستندات علمی قدری در مفهوم نوآوری باز دقیق تر شوم و وجوهی از تمایز آن را با بعضی مفاهیم مشابه باز کنم.

هنری چسبرو [1]مفهوم نوآوری باز را برای نخستین بار در سال 2003 در کتابی با عنوان نوآوری باز: الزامی جدید برای خلق فناوری و انتفاع از آن مطرح نمود. هرچند چسبرو در خلق مفهوم نوآوری باز و جاانداختن آن در میان جامعه علمی و حرفه ای بسیار پیروز بود، بااین حال اصل خود مفهوم نوآوری باز اختراع او نیست، نشانه اش هم اینکه کتاب او پر بود از مثال های شرکت هایی که در همان مقطع تألیف کتاب از این مفهوم استفاده نموده و آن را به کار برده اند. کاری که چسبرو کرد، این بود که این الگو را نام گذاری و این پارادایم را تعریف کرد.

وی در بخشی از این کتاب می نویسد: نوآوری باز پارادایمی است که در آن فرض می گردد بنگاه ها در مسیری که به سمت توسعه و تجاری سازی فناوری دارند، می توانند و باید برای خلق ایده و بازاریابی، هم از منابع داخلی و هم از منابع خارجی بهره ببرند. نوآوری باز این ایده های داخلی و خارجی را در معماری ها و سیستم هایی ترکیب می نماید که احتیاجمندی ها و الزامات آن ها توسط مدل های کسب وکار معین می شوند.

او در کتابی که در سال 2006 با عنوان نوآوری باز: پژوهشی به سمت پارادایم جدید منتشر کرد، تعریف خود از نوآوری باز را شفاف تر کرد: نوآوری باز استفاده از جریان هدفمند دانش ورودی و خروجی سازمان برای شتاب دادن به نوآوری داخل سازمان و در نقطه مقابل گسترش دادن بازار ها برای استفاده خارجی از نوآوری است. نکته کلیدی مشترک در هر دو تعریفی که از نوآوری باز ارائه شده، تأکید بر نقش محوری مدل کسب وکار در نوآوری باز است.

همان طور که جین اسلوینسکی [2]و مت سیگل [3]در کتابشان در سال 2003 و در مقاله دیگری در سال 2010 نوشته اند، این رویکرد نوآوری باز باید توسط بعضی ابزار ها و فرایند ها پشتیبانی گردد؛ ابزار ها و فرایند هایی که کارکردشان تسهیل شکل گیری روابط بنگاه (با دانشگاه ها، با پژوهشگران، با مخترعان و حتی با رقبا) است.

این روابط هسته مرکزی این مفهوم را شکل می دهند. این دو بعدتر، در قالب مدلی با عنوان بخواه- بیاب- بگیر- مدیریت کن [4]، چارچوبی را برای نوآوری های مشارکتی پایدار پیشنهاد کردند.

هرچقدر بازار ها پویاتر و غیرقابل پیش بینی تر می شوند، پلتفرم ها (سکوهای) فناوری های جدید اجازه می یابند دانش را آزادانه تر و در مقیاسی وسیع تر به گردش درآورند. فیس بوک، توییتر، لینکداین و نظایر آن ها در روزگار پس از نوآوری باز عرضه شده اند.

ویکی پدیا، لینوکس، سرویس راسپبری پی آی [5]گوگل و دیگر پروژه های منبع- باز قدرت همکاری های انبوه را در فراوری دانش به وسیله به اشتراک گذاری های بی انت ها نشان دادند و معلوم شد از سیستم عامل های منبع باز می توان پول هم درآورد.

مفاهیمی نظیر جمع (Crowd) و ابر (cloud) به ابزار هایی قابل توجه و حتی ضروری تبدیل شدند. مجله Wired در مقاله ای در سال 2006 توسط جف هوو [6]، اصطلاح تأمین منابع جمعی (crowdsourcing) را به دنیا معرفی کرد و ناگهان نوآوری یک جعبه ابزار کاملا جدید پیدا کرد.

همه آنچه شرکت ها باید انجام می دادند این بود که بدانند با این جعبه ابزار جدید چه باید بنمایند. همان طور که کوین بودورو [7]و کریم لاخانی در مقاله ای در HBR در سال 2013 هشدار دادند: جنبش جمع سپاری در حال تبدیل به یک جریان اصلی است. حتی اگر از آن ها استفاده نکنید، مطمئنا رقبای شما چنین خواهند کرد.

همه این پیشرفت ها ابزار های جدیدی را برای پیگیری نوآوری باز ارائه می دادند. اما آنچه بسیاری از فعالان و محققان به طور مشابه انجام داده اند این است که این ابزار های جدید را با خود نوآوری باز اشتباه گرفته اند یا تأمین منابع جمعی و نوآوری باز را به عنوان مترادف قلمداد نموده یا نوعی دیگر از هم معنابودن را بین این دو مفهوم پیشنهاد می نمایند.

یا در انتهای دیگر طیف، کسانی قرار دارند که پیشنهاد می نمایند تأمین منابع جمعی و نوآوری باز به هیچ وجه مرتبط نیستند یا فقط به صورت دورادور در ارتباط هستند. میشل نویمان [8]در یک پست وبلاگ در سال 2014، نوآوری باز را خلق کردن و نوآوری با یاری ذی نفعان خارجی شامل مشتریان، تأمین نمایندگان، شرکا و جامعه گسترده تر اطراف بنگاه تعریف می نماید و تأمین منابع جمعی را به سادگی شکل دیگری از برون سپاری (outsourcing) می داند - در این مورد، برون سپاری به عموم مردم: تأمین منابع جمعی به سطح مشارکتی پایین تر از نوآوری باز احتیاج دارد ... سازمان راه چاره هایی را از میان جمع درخواست می نماید - نه یاری و همکاری واقعی را. در نقطه مقابل، نوآوری باز نشان دهنده همکاری فعالانه بین سازمان های مختلف و به اشتراک گذاری مالکیت فکری است.

در طول این دو سر طیف، گونه های فکری متنوع تری وجود دارد؛ زیرا نویسندگان مختلف طبقه بندی ها و چارچوب های پیچیده تری را ایجاد می نمایند. انریک استل [9]انواع مختلفی از روابطی را که نویسندگان بین تأمین منابع جمعی و نوآوری باز پیشنهاد می نمایند، ترسیم می نماید و در این فرایند منابع خوبی را ارائه می دهد.

در نهایت، استل معتقد است هم نوآوری باز و هم تأمین منابع جمعی مبتنی بر همان پارادایم است: دانش توزیع می گردد و استفاده از آن ... می تواند یک مزیت رقابتی باشد. این مقایسه بدی نیست؛ اما برای روشن کردن رابطه عملکردی بین این دو مفهوم، کار زیادی انجام نمی دهد.

کارل لنز [10]، بنیان گذار مؤسسه کرتیوکرودز [11]، تصویر بهتری ارائه می دهد: تأمین منابع جمعی می تواند ابزاری برای نوآوری باز باشد. نوآوری باز می تواند دلیلی برای تأمین منابع جمعی باشد. به عبارت دیگر تأمین منابع جمعی، نوآوری باز نیست؛ بلکه ابزاری است که می تواند در زمینه رویکرد نوآوری باز استفاده گردد - و البته کاربرد های دیگری هم دارد که هیچ ارتباطی با نوآوری ندارد.

مسئله دیگر این است که محققان و فعالان، نوآوری باز را با ابزار های دیگر اشتباه می گیرند. به عنوان مثال، ناسا به عنوان برنامه نوآوری باز خود به سیستم چالش های نوآوری خود اشاره می نماید. تاپ کدر [12]و اینوسنتیو [13]، هر دو پلتفرم هایی برای تأمین جمعی راه چاره (و بنابراین از ابزار های نوآوری باز) هستند که هر دو خود را به عنوان پلتفرم های نوآوری باز معرفی می نمایند.

نتیجه همان طور که اریک فون هیپل [14]در مصاحبه ای در سال 2009 تصدیق نموده است، سردرگمی و پراکندگی واژگان و مفاهیم بوده است. برداشت چسبرو از نوآوری باز- که او در قالب یک پست در سال 2011 برای نشریه فوربس [15]شرح داد- فراگیرتر و دقیق تر از هریک از این تعاریف یاد شده است: روش های دیگری نیز وجود دارد که بعضی افراد نوآوری باز را تعریف می نمایند؛ درست همان طور که اسکیمو ها ده ها کلمه برای برف دارند. بعضی ادعا می نمایند که نوآوری باز درست مانند نرم افزار منبع باز کار می نماید. این طور نیست.

مدل کسب وکار برای نوآوری بخش مهمی از نوآوری باز است. بعضی دیگر فکر می نمایند که نوآوری باز فقط مدیریت زنجیره تأمین است. این طور نیست. نوآوری باز شامل بسیاری از بازیگران دیگر (مانند دانشگاه ها یا افراد) است که بسیار فراتر از زنجیره های عرضه سنتی قرار دارند و این شرکت نمایندگان در نوآوری باز می توانند تحت تأثیر قرار گیرند؛ اما اغلب در واقع راهنمایی یا مدیریت نمی شوند. بعضی ادعا می نمایند نوآوری باز در واقع نوآوری کاربر است.

این طور هم نیست. مطمئنا کاربر برای نوآوری بسیار مهم است؛ اما دانشگاه ها، استارتاپ ها، تحقیق و توسعه شرکت ها و سرمایه گذاران خطرپذیر نیز دارای اهمیت هستند. نکته اصلی در این بحث و تعریف این نیست که آیا اشتراک گذاری ها صرفا بین شرکت ها اتفاق می افتد یا افراد یا دانشگاه ها هم دخیل اند. همچنین مسئله اصلی این نیست که آیا اطلاعات آزادانه یا به وسیله کانال هایی طراحی شده برای محافظت از مالکیت فکری حرکت می نمایند و جریان می یابند. در عوض، اصل تعریف نماینده نوآوری باز، مدل کسب وکار است.

ورود و خروج هدفمند دانش در نوآوری باز باید با مدل کسب وکار راهنمایی گردد. تصمیم گیری درباره اینکه کدام ایده های داخلی را حفظ کنیم و کدام یک از آن ها را رها کنیم، درباره اینکه آیا برای حمایت از توسعه یک ایده شریک بگیریم یا نه، درباره اینکه آیا در یک ایده امیدوارنماینده سرمایه گذاری کنیم یا خیر؛ همه ریشه در مدل کسب وکار اصلی شرکت دارد. در حقیقت، چسبرو به شدت به پیوند بین نوآوری باز و مدل های کسب وکار معتقد بود و بر اساس این احساس کرد که لازم است کتاب دوم خود مدل های باز کسب وکار روی این مفهوم تمرکز یابد.

به عبارت دیگر، نوآوری باز ابزاری برای به کارگیری نیست. این یک باور درباره شایستگی نسبی آزادی اطلاعات نیست. این یک نگرش، یک طرز فکر و یک رویکرد است که عمیقا در پایه و اساس سازمان تعبیه شده است. یک پروژه منبع باز ممکن است بخشی از یک رویکرد نوآوری باز باشد؛ اگر از جانب مدل کسب وکار پشتیبانی گردد.

تأمین منابع جمعی همچنین ممکن است بخشی از این رویکرد باشد؛ تا زمانی که بخشی یکپارچه از مجموعه وسیع تری از دانش باشد که ارزش آن را به شرکت و ذی نفعان آن منتقل می نماید؛ اما هیچ یک از این ها خود نوآوری باز نیستند. به عبارت دیگر، نوآوری باز کاری نیست که یک بنگاه انجام دهد؛ بلکه نحوه خاصی از بودن یک بنگاه است.

[1]Henry Chesbrough

[2]Gene Slowinski

[3]Matt Sagal

[4]Want- Find-Get-Manage model

[5]Raspberry Pi

[6]Jeff Howe

[7]Kevin Boudreaux

[8]Michel Neumann

[9]Enrique Estellés

[10]Carl Lens

[11]CreativeCrowds

[12]Topcoder

[13]Innocitive

[14]Eric von Hippel

[15]Forbes

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا